تاملاتی درباره عراق (کلمه دوم)

کلمه دوم: بازی برنده بازنده، بازنده بازنده یا برنده برنده؟

دنیای امروز هم مثل دنیای دیروز، صحنه کسب منافع ملی است... در جهان دیروز نیز قدرت های درگیر تلاش داشتند تا در منازعات فرامرزی،‌ حداکثر منافع را عاید جبهه خود سازند و طبیعی است که از این زاویه بهترین وضعیت یک پیروزی و غلبه کامل در جبهه خودی و یک شکست مطلق در جبهه مقابل است. اما در جهان امروز، شواهد صحنه بین المللی نشان می دهد که هرچند در اصل آن هدف- کسب حداکثر منافع ملی- تغییری حاصل نشده اما در ماهیت نگاه به مناسبات بیرونی و نیز روش تعاملات با جبهه مقابل، دو تغییر اساسی بروز کرده است:‌ نخست اینکه "منازعه" ماهیتا خشونت بار دهه های قبل، که تا اواخر دهه نود میلادی نیز در قالب جنگ سرد ادامه داشتُ در اساس خود به یک "رقابت" محکوم به قواعدی اجباری و الزامی در مناسبات جهانی تبدیل شده و از طرف دیگر، انسان با تجربه تر و واقع بین تر امروز،‌ که البته به همان اندازه دیروز خودخواه و سلطه طلب است، به منافعی می اندیشد که پایدارتر است و لذا ضرورتا محکوم به رعایت نسبی موازین بین المللی و مجبور به قبول تقسیم منافع با دیگر طرف های رقابت است.  

سیاستمداران و علمای عراق می توانستند، بدون توجه به چنین واقعیتی، بعد از تهاجم آمریکا و سقوط صدام، استراتژی خود را بر یک روش منازعه خشونت بار استوار سازند و در بهترین حالت موفق به تحقق شرایطی شوند که هم ملت عراق و هم مهاجمان هر دو به عنوان بازنده از این صحنه بیرون بیایند. متقابلا آمریکایی ها نیز می توانستند،‌ همان استراتژی اشغالگرانه در جنگ ویتنام را دنبال کنند. اما هیچیک از دو طرف چنین مسیری را انتخاب نکردند: رهبران سیاسی و مذهبی عراق پس از صدام، با تدبیری عمیق و نگاهی مجهز به تجربه واقعیت های جهان امروز، از دامن زدن به هیجانات،‌ خشونت ها و حرکت های کور ویران گر، جلوگیری کردند و آمریکایی ها که در ابتدا قصد داشتند برای مدت زمانی طولانی و نامعلوم، عراق را به روش حکومت نظامی و توسط حاکم منصوب جرج بوش،‌ اداره کنند، به زودی واقعیت ها را دریافتند و تغییرات و اصلاحات سازنده تری را در استراتژی خود بوجود آوردند. سرانجام شرایطی پدیدار شد که دو طرف در فرایندی از یک رقابت و تعامل حساس و پیچیده قرار گرفتند که تا این نقطه خود به نتیجه ای انجامیده است که عمدتا ماهیتی برنده- برنده را در معرض نگاه جهانیان قرار داده است. در این میان بویژه نقش یک مرجع روحانی شیعه به نام آیت الله سیستانی، بسیار قابل توجه، تحلیل و ارزیابی است....

خب این هم از کلمه دوم... نظر شما چیست؟ با ارائه دیدگاههای خود، سپیدار را در غنی شدن این تحلیل یاری کنید. منتظر شما هستیم.

 خدانگهدار تا کلمه بعدی...